Tradycyjne techniki jubilerskie - Emaliowanie

Emaliowanie to technika ozdabiania przy pomocy kolorowych, szklistych powłok pokrywających wybrane fragmenty przedmiotu. Emalia składa się głównie ze sproszkowanego kwarcu (szkło), tlenków różnych metali (które nadają kolor) i wody.
Emalia jest więc szkłem (a ściślej szkliwem barwionym tlenkami metali, o temperaturze topnienia ok. 750-850°C), nadaje się do zdobienia prawie wszystkich metali i ich stopów, które w wyżej wspomnianej temperaturze się nie topią.
Emalia jest krucha i łamliwa.
 Mieszaninę sproszkowanej emalii nakłada się w specjalnie w tym celu wykonane pola lub gniazda w metalu (emalia komórkowa), które czasem są reliefami (emalia reliefowa), a następnie wypala się w piecu. W wypadku emalii bardzo istotne jest, aby metal, z którego wykonany jest podkład pod emalię miał wyższą niż ona temperaturę topnienia, ale podobną rozszerzalność cieplną.
Najlepiej nadają się do tego celu złoto i miedź, srebro nie spełnia tych warunków w zadowalający sposób. 
Emalię znacznych grubości nakłada się w kilku warstwach, a aby zapobiec odkształcaniu się przedmiotu, spodnią warstwę pokrywa się warstwą tzw. kontremalii.
Po wypaleniu emalię studzi się powoli, a następnie szlifuje się i poleruje jej powierzchnię.
 Komórki emalii komórkowej wykonywane były z filigranu lub cienkich blaszek, w poszczególne pola wlewano na ogół emalie w różnych kolorach. Odmianą tej techniki jest emalia żłobkowa, w której gniazda pod emalię wycinano metodą grawerowania, wykuwania puncynami lub wytrawiano kwasami.
Emalia reliefowa wymagała wykonania reliefu wgłębnego, który następnie wypełniało się jednobarwną, transparentną emalią. W miejscach, gdzie warstwa emalii była najgrubsza kolor stawał się ciemniejszy i odwrotnie.
Istnieją także przykłady emalii ażurowej (rodzaj witrażu, bez spodniej warstwy metalu) oraz bardzo rzadka emalia, której podłożem był kryształ, w którym wycinano gemmę wklęsłą (intaglio), pokrywaną następnie złotymi płatkami i wypełnianą emalią. Emalią pokrywano także całe powierzchnie odlewów, lub za jej pomocą wykonywano barwne "malowidła".

Obecnie pracochłonną i trudną pracę z emaliami wykonują tylko nieliczni złotnicy. Szklane emalie często zastępowane są barwionymi żywicami epoksydowymi, które w odpowiednim połączeniu składników zastygają bez użycia temperatury.
Emalia jest jedną z najstarszych technik jubilerskich. Jest techniką wymagającą dużej wiedzy i cierpliwości. Niemniej jednak w dzisiejszym jubilerstwie zajmuje bardzo szczególne miejsce zarezerwowane dla biżuterii z najwyższej półki.

Source: Knobloch - Złotnictwo

Zastawniak - Złotnictwo i probiernictwo